İçindekiler
Bosna-Hersek Ekonomik ve Siyasi Hayat, İklimi, Yaşamı, Nüfusu
Bosna Hersek, komunist rejimin yıkılmasından sonra cumhuriyet olarak kurulan ülkenin başşehri Saraybosna’dır. Üç farklı milleten oluşan Boşnaklar, resmi dil olarak Boşnakça, Hırvatça ve Sırpça dilleri kullanırlar. Yazı dili Sırpça’daki Kiril alfabesini istimal ediyorlar. Dini yapısı çoğunluğu Müslüman olmak üzere (% 44), Hıristiyan (Ortodoks ve Katolik), Yahudi dinlerine bağlılar. Para birimi Konvertibale Mark (KM)’dır. Nüfusu 4,5 milyondan fazla olan Bosna Hersek ‘in %44 müslüman, %31 sırplar, %18 hırvatlar, %5 oranında Yugoslavlar, %2’lik kesimde diğer milletlerden teşekkül etmiş bir cumhuriyettir. Müslüman kesimin milliyeti Müslüman olarak kabul edilmiştir. Müslümanların yüzde doksanı Boşnakça konuşmaktadır. Bu kesim kendilerine Türk dedikleri gibi Boşnak ismini de kullanmaktadırlar.
Ülke ekonomik durumu noktasından incelersek, savaş öncesi gelişmiş bir sanayi altyapısına sahip idi. Bosna-Hersek’in gelir ve istihdamını 10 firma tarafında sağlanıyordu. Fakat savaş sonrası bu altyapı ciddi hasar görmüştür. Son zamanlarda sanayi altyapısı büyük ölçüde işlerlik hale getirilmiştir. Sanayi altyapıyı oluşturan firmaların bir kısmı devlet tarafından yeniden açılmış, bir bölümü özelleştirilmiş, kalan kısım ise kapatılmıştır.2003-2008 yılları arasında ekonomik gelişmelerle beraber milli gelirde artmasına rağmen ülkede cari açık, işsizlik ve düşük gelir düzeyindeki problemler devam etmektedir. 2009 da meydana gelen küresel krizden sonra Bosna’nın ekonomisinde %3 oranında daralma meydana gelmiştir. Fakat halen bu ekonomik sıkıntılar devam etmektedir. 2006 tarihini başından itibaren tek vergi sistemine geçilerek satış ve hizmet vergileri yerine katma değer vergi sistemine geçilmiştir.
Ekonomide ülkenin Posavina bölgesi hariç, büyük bir bölümü dağlık olduğu için tarımla üretim yapmağa elverişli değildir. Tarımsal üretim yapılan kesim ise, başta Neretva nehri ile bazı nehirler üzerinde bulunan küçük vadilerde ve Hersek bölgesinde Karst’da üretim yapılmaktadır. Meyve ve sebze üretimi de büyük oranda gelişmiştir. Tarımsal üretim genellikle özel arazilerde üretilmektedir. Havancılık sektörü de gelişmiştir. Yukarıda verdiğimiz bilgiler savaş öncesi durumu gösterip savaş sonrası bu sektörde de gerileme olmuştur. Son zamanlarda tarımda ve hayvancılıkta tekrar toparlanma meydana gelmiştir. Bosna Hersek’te kömür, demir, bakır, magnezyum, gümüş, civa ve kurşun madenlerde çıkarılmaktadır.
Bosna-Hersek elektirik hariç enerji ihtiyacının büyük bir kısmını yurtdışından karşılamaktadır. İklimi, kışları soğuk, yazları sıcak geçen karasal bir iklime sahiptir. Deniz kıyısında ise Akdeniz iklimi görülmektedir. Dağlık tarafta iklim daha serttir.
Bosna-Hersek cumhuriyetle yönetilen bir ülkedir. Seçimler beş yılda bir yapılır. Meclis üyeleri 5 yılda bir seçilmesi ile birlikte Türkiye’den farklı olarak cumhurbaşkanı da beş yılda bir seçilir. Önemli siyasi partilerden birkaçı şunlardır: Sosyal Demokratik Partisi, Demokratik Eylem Partisi, Hırvat Demokratik Birlik Partisi, Sırp Demokratik Partisi,
Demokratik İlerleme Partisi, Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliği gibi partilerdir. Temsilciler Meclisinin, üçte biri RS’ten seçilen milletvekillerinden, üçte ikisi Federasyondan oluşmaktadır. Halklar Meclisi’nde her milletten 5 temsilci bulunmaktadır. Bakanlar kurulu, Başbakan ve dokuz bakandan oluşmuştur.
